پونه کوهی یک گیاه محبوب است که بسیاری از آدمها آن را صرفا به عنوان یک ادویه برای بهبود یا افزایش عطر و طعم مواد غذایی خود استفاده میکنند. اما در حقیقت، این گیاه چند ساله، با نام علمی اوریگانوم ولگار (Origanum Vulgare)، فواید بیشماری برای سلامتی دارد که اکثر آدمها اطلاعی از آن ندارند. پونه کوهی که بومی جنوب غربی اوراسیا و منطقهی مدیترانه است و به مدت هزاران سال بخشی از درمان از طریق طب جایگزین یا آشپزی بودهاست.
پونه کوهی بسیار به نعناع نزدیک است، و در واقع به خانوادهی نعنائیان تعلق دارد. به همین دلیل، بسیاری از اجزای آلی این دو گیاه و بسیاری از خواص درمانی آنها مشابه است. برگ پونه کوهی بیش از سایر قسمتهای این گیاه مورداستفاده قرار میگیرد، اما عجیب است که عطر و طعم آن پس از خشک شدن به مراتب بیشتر از زمانی است که برگهای آن تازه هستند. چنین چیزی برای گیاهان دارویی تا حدی غیرمعمول است.
در طب سنتی و داروهای گیاهی از استرالیا گرفته تا مصر، پونه کوهی به عنوان یک درمان درست و حسابی برای بسیاری از مشکلات سلامتی طرفدار داشتهاست، اما تحقیقاتی که بتواند همهی این ادعاها را پشتیبانی کند، هنوز به شدت مورد بحث و تبادل نظر است. با این حال، تعدادی از مواد تشکیل دهندهی فعال و قوی موجود در پونه کوهی عمیقا مورد مطالعه قرار گرفتهاند، و تردیدی در مورد اثرات آنها روی بدن وجود ندارد. روغن پونهی کوهی شکلی بسیار غلیظ از این گیاه است، و برای درمان چند اختلال استفاده میشود، اما همیشه باید رقیق شود، چرا که بسیار قوی است.
در برنامههای کاربردی آشپزی، این گیاه برای عطر و طعم دادن به همه چیز استفاده میشود از سوپ، سس، و خوراک کاری گرفته تا غذاهای گوشتی، پیتزا، ماکارونی، سبزیجات، و حتی سالاد. حالا اجازه بدهید کمی عمیقتر به فواید متنوع و قابلتوجهی که پونه کوهی برای سلامتی دارد، بپردازیم.
فوایدی که پونه کوهی برای سلامتی دارد.
۱. سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند.
دو مورد از مهمترین مواد داخل پونه کوهی عبارتند از رزمارینیک اسید و تیمول، که هر دو ترکیبات آنتیاکسیدانی بسیار قدرتمندی هستند و به شدت با کاهش استرس اکسیداتیو در بدن ارتباط دارند. رادیکالهای آزاد محصول مخرب جانبیِ متابولیسم سلولی هستند که میتوانند به سرطان و سایر بیماریهای مزمن منجر شوند. بنابراین اضافه کردن پونه کوهی به رژیم غذاییتان (میتوانید هر بار کمی از آن را روی غذاها بپاشید)، میتواند سیستم ایمنی شما را تقویت کند و بدن شما را از شر برخی از قاتلان خطرناک و خاموش ایمن نگه دارد.
۲. علیه باکتریها فعالیت میکند.
اگر بخواهیم جزئیتر در مورد تاثیری که این گیاه روی سیستم ایمنی بدن دارد، صحبت کنیم، باید بگوییم که پونه کوهی خواص ضد باکتری مشخصی دارد، و این خواص به دلیل وجود تیمول و ترکیب دیگری به نام کارواکرول است. این ترکیبات آلی مهم میتوانند از بدن در برابر طیف وسیعی از باکتریها محافظت کند. این باکتریها میتوانند پوست، روده، و دیگر قسمتهای بدن را تحت تاثیر قرار بدهند. پونه کوهی یک عامل تحریک کننده است که میتواند تولید سلولهای سفید خون را افزایش دهد، سرعت سوخت و ساز بدن را بالا ببرد و بهبودی از بیماری را سرعت ببخشد.
۳. سلامتی دستگاه گوارش را ارتقاء میدهد.
پونه کوهی سرشار از فیبر است، بنابراین با وجود اندازهی کوچکی که دارد، میتواند تاثیر زیادی روی دستگاه گوارش شما داشته باشد. فیبر عنصری اساسی برای یک سیستم گوارشی سالم است، چرا که میتواند مقدار مدفوع شما را افزایش دهد و حرکات لولهی گوارش را تحریک کند، که به این ترتیب حرکت غذا در دستگاه گوارش و دفع به صورت موثرتری صورت میگیرد. فیبر همچنین به حفظ سلامت روده کمک میکند و جذب مواد غذایی را افزایش میدهد، به طوری که فایدهی بیشتری از غذایی که میخورید به بدنتان میرسد.
۴. سلامت قلب را بهبود میدهد.
پونه کوهی به طور طبیعی نوعی اسید چرب امگا ۳ است، نوع مفید کلسترول که در واقع باعث بهبود سلامت قلب شما میشود، در حالی که اسیدهای چرب امگا ۶ تاثیر منفی دارند. علاوه بر این، اسیدهای چرب امگا ۳ به توازن سطح کلسترول کمک میکنند و التهاب را در سیستم قلبی و عروقی کاهش میدهند، در نتیجه از تصلب شرایین، حملهی قلبی، و سکتهی مغزی جلوگیری میکنند!
۵. بدن را سمزدایی میکند.
مواد مغذی فراوانی که در پونه کوهی وجود دارد، از جمله میزان بالایی از منگنز، کلسیم، آهن، ویتامین K، فیبر و طیف گستردهای از دیگر ترکیبات آلی، باعث میشود که این گیاه مفید گزینهای ایدهآل برای زدودن سموم از بدن باشد. تحقیقات نشان دادهاست که پونه کوهی میتواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند و روند از بین بردن سموم را سرعت ببخشد.
۶. سلامت استخوان را بهبود میدهد.
همانطور که سنمان بالاتر میرود، استخوانهایمان کمکم ضعیف و شکننده میشوند، بنابراین مهم است که در سالهای اولیهی زندگیمان به اندازهی کافی ویتامین و مواد معدنی دریافت کنیم. کلسیم، آهن، منگنز و برخی از مواد معدنی برای سلامت استخوانهایمان بسیار مهم هستند، و پونه کوهی مقدار قابل توجهی از تمام این مواد را دارد، و همین باعث میشود که این گیاه آن برای افرادی که میخواهند از خود در برابر پوکی استخوان در مراحل بعدی زندگیشان محافظت کنند، عالی باشد.
۷. سطح انرژی را بالا میبرد.
با بهبود سوخت و ساز بدن، به لطف ویتامینهای گروه B و ترکیب ارگانیک منحصر به فردی که دارد، بدن شاداب و پرطراوت میشود و انرژی میگیرد. افزایش گردش خون، به دلیل حضور آهن و سطوح افزایش یافتهی هموگلوبین، کمک میکند که اکسیژن به طور کامل به سلولها و عضلات بدن برسد، و در نتیجه انرژی و قدرت فرد افزایش یابد.
هشدار: اگر چه برخی از آدمهایی که به نعناع و دیگر گیاهان چند سالهی علفی حساسیت دارند ممکن است با خوردن یا لمس پونه کوهی دچار مشکلاتی بشوند، اما این گیاه معمولا به عنوان یک مادهی آلرژیزا شناخته نمیشود و علائم واکنش آلرژیک به پونه کوهی بسیار خفیف هستند. کمی پونهی کوهی به وعده غذایی بعدیتان اضافه کنید و ببینید که چهقدر میتواند برایتان مفید واقع شود.