بیماری قند یا دیابت مرکز تحقیقات گیاهان دارویی روی ۳۰ نوع که تعدادی از آنها جز بیماری های ناعلاج است، تحقیقاتی انجام گرفته که به ترتیب اهمیت تک تک آن ها روی سایت قرار می‌گیرد.
یکی از بیماری ها قند یا دیابت به زبان طب شیمیایی به زبان طب سنتی و گیاهی ایران زمین” دیانیطس” است؛ بنابراین در هر کجا این مقاله کلمه دیانیطس آمد منظور دیابت است.
تاریخچه بیماری دیابت ( دیانیطس ) اولین کسی که در دنیا این بیماری را شناسایی کرده است ” اوری تائوس” یونانی در قرن اول میلادی بوده و نام این بیماری را دیانیطس گذاشته به نظر می‌رسد، کلمه دیابت امروزی از کلمه دیانیطس گرفته شده باشد، ولی مطلبی در رابطه با درمان پیشگیری بازگشت چیزی در دست نیست یا ما نتوانستیم پیدا کنیم.
بعداً دانشمندان طب سنتی ایران تحقیقاتی در رابطه با درمان یا پیشگیری مطالبی بسیار مفصل در کتب و نوشته های خودشان آورده اند از جمله “رازی” و “ابن سینا” کتاب خلاصه تجارت “جرجانی” حکیم مومن و کسانی که بعدا نوشته‌هایی ارائه داده اند. همه این دانشمندان به موجب حفظ امانتداری به طور کل اظهار می‌دارند که شناسایی اسم بیماری توسط اوری تائوس یونانی شده ؛ بنابراین مرکز تحقیقات بر آن است آنچه گذشتگان به عنوان یادگار و میراث فرهنگی از خودشان باقی گذاشته اند برسیم حفظ امانتداری بدون هیچ دخل و تصرفی با کم یا زیادی به اطلاع علاقه مندان برسانید.
در نتیجه هر چه در این مقاله می‌آید، ذکر گفتار مجدد گذشتگان است و بیشتر جنبه تاریخی و میراث فرهنگی دارد، این روش درمانی شیوه دانشمندان ایرانی در رابطه با بیماری دیانیطس در قاره اروپا تا اوایل قرن نوزدهم میلادی و در ایران تا سال ۱۳۲۴ متداول بوده است، ولی پس از کشف انسولین در اروپا و در ایران تا ممنوع شدن طب سنتی منسوخ شده، ولی در حال حاضر این روش درمانی و تطبیق کردن آن با روش درمانی به طریقه جدید در زیر زمین های تنگ و تاریک محل کار اطبا سنتی برای علاقه مندان به طب سنتی به صورت مشاوره ای انجام می‌گیرد و طرفداران نسبتا زیادی دارد، چون این بیماری در قبل از کشف انسولین توسط پزشکان به روش درمان قدما پیشگیری معالجه و جلوگیری از بازگشت بیماری انجام می‌داند.
شایان ذکر است تعداد مبتلایان به بیماری دیانیطس در قبل از کشف انسولین به نسبت جمعیت خیلی کمتر از مبتلایان به بیماری دیابت امروزی بوده طی آمار رسمی حدود ۱۴ تا ۱۵ درصد جمعیت ایران در درجه اول استان یزد و بعد استان قزوین در آمار قرار دارند با توجه به عده ای که اصولاً در آمار نیستند و دیابتی هستند جمعا ۱۸ تا ۲۰ درصد جمعیت ایران دیابتی هستند.
اگر این آمار به همین نسبت به رشد خودش ادامه دهد تا ۳۰ یا ۴۰ سال دیگر طبق پیش بینی‌ها حدود ۳۰ درصد می‌رسد.
در قرن نوزدهم فرهنگ پزشکی دوراند تعریفی برای طب شیمیایی چاپ کرده که به شرح زیر می‌باشد. معادل دقیق کلمه طب فیزیک است ولی برای اینکه در سطح جهانی قابل درک باشد کلمه پزشکی به کار می‌رود و تعریف آن این است پزشکی عبارت از هنر یا علم شفای بیماری‌هاست به ویژه درمانهای داخلی که این علم با حالات مختلف بدن سر و کار دارد کلا درمان در طب شیمیایی در درجه اول اهمیت قرار دارد.
پیشگیری در درجه دوم در حالیکه اگر پیشگیری به درستی انجام گیرد بیماری به وجود نمی‌آید در ثانی پیشگیری هم ارزانتر و سلامتی آور تر است. در درمان درمان تنها برای درمانگران ایجاد درآمد می‌کند هزینه و عوارض بعدی متوجه بیماران است. ب : به اعتقاد طب شیمیایی که به طریقه سلولی بیماریها را درمان می‌کند کدام سلولها کم کار یا از کار می‌افتد که بیماری دیابت به وجود می‌آید.
– نظر دانشمندان طب سنتی ایران زمین درباره دیانیطس یا دیابت چه بوده است؟ دیابت از نظر طب سنتی یک نوع بیماریست کسانیکه به این بیماری مبتلا هستند قرص قند می‌خورند و یا انسولین تزریق می‌کنند. این موضوع طبق تعریف طب سنتی هم طبق تعریف طب شیمیایی از سلامت اینگونه افراد بیمارند و از سلامتی کامل برخوردار نمی‌باشند تعارفی تا کنون برای سلامتی شده در طب سنتی و طب شیمیایی مشروح زیر می‌باشد. الف : تعریف سلامتی از نظر طب شیمیایی طبق فرهنگ ویستر جلد اول ۱۹۷۰ آمریکا، سلامتی حالتی از موجود زنده است که همه قسمتها و اندامهای بدن انسان بدون عیب و نقص در حالتی مناسب باشد. بیماری هرگونه ناخوشی بدن یا اندامی مخصوص یا بخشی از بدن را گویند. چون طبق تشخیص طب شیمیایی وقتیکه سلولهای به تا لوزالمعده انسولینی کم در حالت استفاده از قرص در حالت و در مرحله تزریق انسولین این سلولها از ترشح انسولین می‌افتد پس افرادیکه چنین حالتی دارند بیمار هستند.
ب : گفته ابن سینا در مورد سلامتی : سلامتی حالتی است که در آن اعمال بدن به درستی سر میزند و نقطه مقابل آن دور شدن از سلامتی است. هر نوع بیماری از نظر طب سنتی از اعتدال خارج شدن اندامی یا اجزای آنهاست. سلامتی موقعی برقرار است که تمامی اندامها یا اجزای آنها در حالت اعتدال مزاج باشند.
چون کلیه‌ها و غدد فوق کلیوی در بیماران دیانیطس از اعتدال خارج می‌گردد و به سوء مزاج سرد یا گرم کلیه مبتلا می‌گردند در کلیه بیماران دیانیطس از سلامت کامل برخوردار نیستند پس باید درمان شوند. حال بررسی کنیم مزاج چیست؟
۱-۶ مزاج چیست؟ مزاج را بنیانهای خارجی Temperament یا کنستیتوسیون Constlticons یا دیالیز Dialhesis گویند. مزاج هم مورد قبول طب شیمیایی است هم طب سنتی تعریف مزاج از نظر طب شیمیایی: ساختمان بدنی و روانی انسان تابع مراحل مختلف سوخت و ساز عمومی بدن و واکنش آن در مقابل محیط و عوامل موجود در آن اعم از خوراک محل سکونت عوامل فیزیکی و شیمیایی جوی الکتریکی میکروبی بیولوژیک انسانی اجتماعی داروئی و غیره می‌باشد مزاج گویند.
تعریف مزاج از نظر طب سنتی: فعالیت کل یا اجزاء بدن آدمی را مزاج گویند. مزاج شخصیت انسان است. بحث مزاج و چگونگی به وجود آمدن آن در بدن انسان بسیار مهم و حساس می‌باشد اگر هر کسی علاقه مند باشد عمر طولانی و تندرست بنماید باید مزاج اندامها و اجزاء بدن خود را به خوبی بشناسد و پیوسته در حال اعتدال نگه دارد. هر اندامی و اجزاء آنها در بدن انسان دارای مزاج مخصوص به خود است که بنا به وظایفی که می‌بایست انجام دهد خلق شده. از مجموع مزاج اندامها و اجزاء آنها مزاج کل بدن را تشکیل می‌دهد.
مزاج کل بدن در طول عمر آدمی در سنین مختلف عمر متغیر است در بدو تولد تا حدود ۱۶ سالگی گرم و و تر و خونی است. از ۱۶ الی ۳۵ سالگی گرم و خشک و صفراوی در ۳۵ الی حدود ۶۰ سالگی مزاج سرد و خشک سوداوی از ۶۰ الی پایان عمر سردتر و بلغمی است در کتب طب سنتی آمده اگر کسی پیوسته از سته ضروریه خوب طبیعی بهره مند باشد تنها دوران مزاج بلغمی متجاوز از شصت سال می‌رسد.
در طب سنتی عمر آدمی متجاوز از صد و بیست سال می‌رسد مرگ طبیعی موقعی فرا می‌رسد که روغن چراغ زندگی که حرارت غریزی است در این سن به پایان می‌رسد و این حرارت به خاموشی می‌گراید و روح در کالبد بی جان جسم از بدن خارج می‌شود و در فضا قرار می‌گیرد.
اعتدال مزاج دارای دو حد افراط و تفریط است یعنی دارای دو فاصله معین چنانچه اگر فعالیت این اندامها و اجزاء آنها بین دو حد باشد آن اندام و اجزاء آنها در حالت طبیعی انجام می‌گیرد. اگر این حد که اعتدال مزاج می‌آفریند با دو حد موجود در ورقه‌های آزمایشگاهی طب جدید مقایسه کنیم این طور نتیجه می‌گیریم اگر قند خون یک انسان سالم ناشتا بین دو حد ۷۰ الی ۱۱۰ باشد و آزمایشهای بعدی از نظر قند خون سالم است.
از نظر طب سنتی مزاج کلیتین و غدد فوق کلیوی در حالت اعتدال مزاج قرار دارد. ۱-۶ منشا بیماری دیانیطس یا دیابت در طب سنتی در کجای بدن قرار دارد؟ در طب شیمیایی که با دید سلولی به درمان بیماریها توجه دارد دیابت را کم کاری یا از کار افتادن سلولهای لوزالمعده در ترشح هورمون انسولین می‌دانند.
در طب سنتی مزاج گرم یا سرد در کلیتین و غدد فوق کلیوی را مسبب اصلی بیماری دیانیطس است سوء مزاج همان عدم اعتدال مزاج و عامل اصلی این بیماری است. حال بررسی می‌کنیم که آیا علم جدید موضوع سردی یا گرمی را تائید می‌کند یا عقیده دانشمندان طب سنتی بوده است.
اعضاء و اجزاء مختلف این دستگاه بزرگ، هورمون‌های گوناگونی که عده آنه لاتعدی و لا تحصی است، ترشح می‌کند و این هورمونها کلیه نسوج و اعضای بدن را به کار وا داشته، اعمال حیاتی مختلفی را انجام می‌دهند. بروز هر عمل حیاتی توأم با یک سلسله فعل و انفعالات شیمیایی است و تقریباً کلیه فعل و انفعالات شیمیایی دربدن تولیل حرارت می‌کنند.
هر قدر فعل و انفعالات شیمیایی سریعتر و شدیدتر انجام گیرد، مقدار حرارتی که تولیل می‌شود، بیشتر است. سرعت و کندی این فعل و انفعالات و بالنتیجه شدت و ضعف تولید حرارت در بدن مستقیماً مربوط به فعالیت غدد مترشحه داخلی است؛ و اندازه گیری آن با تعیین متابولیسم بازال صورت می‌گیرد: در بین غدد مترشحه داخلی غده تیروئید بیش از همه در سرعت فعل و انفعالات شیمیایی و تولید حرارت و بالا بردن متابولیسم بازال دخالت دارد بطوریکه هر قدر فعالیت این غده بیشتر باشد، متابولیسم بازال بالاتر می‌رود.
اگر چند شخص هم سن و هم جنس را که از لحاظ بالینی سالم تشخیص داده شده اند انتخاب کنیم و متابولیسم بازال آنها را اندازه بگیریم خواهیم دید همه آنها از این لحاظ یکسان نیستند بلکه متابولیسم بازال در عده ای از آنه طبیعی و متوسط، در عده ای قدری بالاتر از طبیعی و در جمعی نیز پایین تر از طبیعی می‌باشد. دسته اول کسانی هستند که فعالیت غده تیروئید در آنها به حد اعتدال است و حکمای قدیم این اشخاص را صاحب مزاج معتدل می‌نامیدند. دسته دوم اشخاصی هستند که در آنه فعالیت این غده کمی بیش از حد مطبیعی است و قدما آنها را گرم مزاج نامیده اند و در دسته سوم فعالیت غده تیروئید کمتر از عادی می به اسد و در نزد حکمای قدیم به سرد مزاج معروف بودند.
از اینجا معلوم می‌شود که نظریه گرمی و سردی مزاج تا چه اندازه اصالت علمی متین و محکم دارد. اکنون گوییم هر ماده که از خارج وارد بدن انسان می‌شود، اعم از ماد غذایی و دوایی، در غدد مترشحه داخلی و منجمله تیروئید تاثیر دارد و متابولیسم بازال را بالا یا پایین می‌برد و بالنتیجه ایجاد حرارت یا برودت می‌کند.
قدما هر ماده که متابولیسن بازال را پایین آورده است سرد، و هر ماده که متابولیسم بازال را بالا برده است گرم و هر ماده ای که آن را به حد اعتدال نگه داشته است معتدل می‌نامیدند. پس به این قاعده، کلم و کدو یا خیار و کاهو که به زعم قدما سردند، متابولیسم بازال را پایین می‌آورند و تره و جعفری و شنبلیله که به عقیده حکمای قدیم گرم اندمتابولیسم بازال را بالا می‌برند.
پس ملاحظه شد همانطوریکه مزاج از اصالت علمی برخوردار بود موضوع سردی و گرمی از جنبه ی علمی مورد تایید علم جدید می‌باشد. در مجموع به گفته ابن سینا گرمی حالت تجمع و سردی حالت تفرق انرژی و نرمی و خشکی حالاتی از ماده در بدن انسان است.
تمامی دانشمندان طب سنتی در کتب علمی خودشان نظیر الحاوی رازی و قانون ابن سینا ذخیره خوارزمشاهی تحفه حکیم مومن هدایه المتعلمین خلاصه تجارب و صدها کتاب و جنگ‌ها تذکره‌ها و کتیبه‌ها که درباره طب سنتی نوشته شده همه و همه علت دیانیطس را سوء مزاج سرد یا گرم کلیه و غدد فوق کلیه می‌دانند.
در یکی از این کتاب‌ها که تقریبا جامع تر نوشته شده است علت دیانیطس یا دیابت را در چهار مورد زیر خلاصه کرده : الف : ضعیفی کلیه‌ها است که عاجز در نگاه داشتن آبی که در جگر به کلیه‌ها می‌رسد. از چهار قوه که هر اندامی وجود دارد به ترتیب ماسکه که مسئول نگهداری غذا، جاذبه که می‌بایستی غذا و مواد مورد نیاز اندامها را جذب کند، مغیره وظیفه اش این است که مواد جذب شده را تغییر دهد، دافعه مواد زائد هر اندام را باید دفع کند. قوه جاذبه آب را از جگر جذب می‌کند این آب ضایعات هضم دوم را به اضافه ی غذای کلیه‌ها که به صورت خونابه است ولی به علت ضعیف بودن قوه ی ماسکه این آب اضافی مواد غذایی و ادرار به علت ضعیف بودن این قوه نمی‌تواند مدتی این خونابه را در کلیه نگه دارد هم مواد غذایی خود کلیه را بردارد و آب اضافی که به صورت ادرار است رد کند در نتیجه کلیه به اندازه کافی غذا دریافت نمی‌کند و ضعیف می‌شود و قوه مغیره هم نمی‌تواند به علت عدم توقف این خونابه کارش را به درستی انجام دهد قوه دافعه وارد کار می‌شود مواد زائد که ادرار است دفع می‌کند به نظر می‌رسد در بیماران دیابتی قند در ادرار مشاهده می‌شود بر اثر ناتوانی این قوا در کلیه‌ها است و تند تند ادرار کردن به بیمار دیابتی دست می‌دهد.
از اینکه در طب سنتی توصیه شده در خوردن قلوه‌های حیوانات اجتناب شود این است که غذا در کلیه‌ها مواد غذایی همراه ادرار است در کل این جذب ضایعات هضم دوم قوه ماسکه قوه مغیره را پخته شدن ادرار در کلیه‌ها می‌گویند. ب: فراخی دهانه رگها مجرای بول تا بدان سبب آب را درون هیچ درنگ نباشد تا پخته شود بیرون آید این بند ب در رابطه است با بند ت حرارتی غریب و به افراط که بر کلیه‌ها مستولی شود. حرارت از نظر طب سنتی گشاد کننده است وقتی که سوء مزاج گرم در کلیه‌ها ایجاد شود گشادی در مویرگها به وجود می‌آید در درمان دیانیطس که در سوء مزاج گرم در نوجوانان و جوانان به وجود می‌آید داروهای قابض و تنگ کننده با مزاج سرد بکار می‌رود مثل آبغوره صمغ عربی ازگیل زرشک سیاه دانه دار آبگیری و در سوء مزاج سرد که در میانسالان و پیران موجب بیماری دیانیطس می‌شود از گیاهان و اغذیه گرمتر یا خشک در درمان استفاده می‌گردد. داروی قابض و تنگ کننده رگها و مویرگهای گشاد شده را تنگ می‌کند. داروی گشاد کننده و باز کننده رگها و مویرگهای تنگ شده را گشاد می‌کند.
این موضوع در مورد بیماران دیالیزی آب زیر پوست بدن جمع می‌شود علت آن رسوب خلط سودا در مویرگها است که دیدند رگها تنگ کرده خلط سودا سرد و خشک است خلط سودا دارویی و گیاهی است که خاصیت گرم تر یا خشک داشته باشند.
همین موضوع در طب سنتی جهت جلوگیری از سکته مغزی در سکته اول بسیار مطرح است که به همراه مسهلات بر حسب مزاج کاربرد دارد. پ: سوء مزاج سرد که بر همه تن یا جگر یا کلیه مستولی می‌گردد و سبب آب سرد خوردن ناشتا یا سببی دیگر. ت: چهارم حرارتی غریب و به افراط که بر کلیه‌ها مستولی می‌شود. بند ت در مورد دیانیطس برخی است که دچار سوء مزاج گرمتر هستند که سن آنها زیر چهل سال و دارای دو نوع مزاج نوجوانان تا ۱۶ سال دارای مزاج خونی گرم تر و جوانان از ۱۶ الی ۴۰ سالگی که دارای مزاج صفراوی هستند در زیر دو نوع این بیماران به علت حرارت زیاد بدن نیاز به آب دارند. در این گونه افراد کلیه‌ها آب، به خصوص آب خنک را در جگر می‌کشند
فزون تر از آن که در وی بگنجد جگر از ما ساریقا از معده طلب آب به خصوص آب سرد می‌کند در نتیجه تشنگی بر بدن غالب می‌شود. پس این دلیل زیاد آب خوردن است در صورت زیاد آب خوردن و فراخی دهانه رگها مجراتی بول زیاد ادرار کردن اما علت زیاد غذا خوردن از نظر طب سنتی این است غذا در معده مدتی باید توقف کند که عصاره کشی شود و طبق اصول طب سنتی پس از دو ساعت از غذا خوردن باید جهت رقیق شدن کیموس باید آب یا مایعات دیگر خورده شود.
ولی بیماران دیابتی همراه غذا بلافاصله پس از غذا خوردن به موجب حرارت غریب در کلیه‌ها نیاز به آب خوردن پیدا می‌کند در نتیجه خوردن آب مانع از به وجود آمدن کیموس قابل جذب در بدن می‌شود لذا غذا در معده خوب پخته نمی‌شود و کیموس که باید جذب شود درست عمل نمی‌آید مقداری که قابل جذب است از طریق ماساریقا جذب می‌شود و مقداریکه درست عمل نیامده از راه خروجی دفع، دفع می‌شود یعنی نصفه غذا خوردن است. پس اینکه بیماران دیابتی باید بیش از حد معمول غذا بخورند تا احساس گرسنگی نکنند.
پس سه علائم زیاد آب خوردن و غذا خوردن و زیاد ادرار کردن هر دو طب یکی است. دو فاکتور دیگر در طب جدید در مورد دیابتیها از طریق آزمایشگاهی وجود دارد یکی قند در ادرار و دیگری بالا بودن قند در خون که این دو فاکتور در قرن نوزدهم میلادی کشف شده و در زمان حیات ابن سینا نبوده.
پزشکان سنتی به جای این دو فاکتور از طریق معاینات بالینی ۳ فاکتور دیگر که از برداشتهای خودشان بوده به ۳ فاکتور اولی اضافه می‌کردند یکی بیمار که به دو گروه نوجوانان و جوانان و پیران و دیگری مزاج بود که با توجه به ۳ فاکتور قبلی جمعا ۶ علائم را در معالجات خودشان در نظر می‌گرفتند. ۷- چه کسی برای اولین بار مطرح کرد که بیماری دیانیطس از سوء مزاج کلیه‌ها می‌باشد. اولین کس عنوان نمود که بیماری دیانیطس از سوء مزاج سرد یا گرم در کلیه‌ها می‌باشد محمد ذکریای رازی بوده. رازی متجاوز از ۱۰۳ اثر در طب سنتی شیمی (کیمیا) تغذیه گیاهان دارویی، مخترع الکل در تقطیر شراب که مادر صنعت می‌باشد دارد و به نام رازیست در اروپا قرن‌ها معروف بوده دو اثر بسیار نفیس به نام‌های الحاوی صغیر و کبیر در طب سنتی دارد که اکنون نسخه ای از این اثر در موزه مادرید اسپانیا موجود است.
رازی اولین کسی بوده که عنوان نموده دیابت نوع دو نوع است دیابت جوانان و پیران شناسایی کرده و مطرح کرد که معالجه آنها متفاوت است. دیابت نوجوانان و جوانان به علت گرمی مزاج آنها تا ۱۶ سالگی مزاج نوجوانان گرمِ تر است از ۱۶ سالگی الی ۴۰ سالگی مزاج گرم و خشک و صفراوی است. در این دو مرحله دیابتیها آب زیاد می‌خورند. از ۴۰ سالگی تا ۶۰ سالگی مزاج انسانها سودایی است سرد و خشک و از ۶۰ سالگی به بعد مزاج بلغمی می‌شود و سردِ تر است چون طبیعت بلغم سردِ تر است در این دو مرحله مزاجی دیابتیها آب کم می‌خورند و به دیابت پیران از نظر رازی معروف است.
بر اساس این نظریه ی رازی، دیابتیها تا قبل از اختراع انسولین و دوران بونژوازی کلان طب شیمیایی در اروپا و در ایران به مدت ۱۰ قرن متداول بوده است و روشهایی جهت پیشگیری درمان و جلوگیری از بازگشت بیماری دیابت وجود داشته و اکنون هم طبق همان روش در زیر زمینهای تنگ و تاریک درمان گران سنتی برقرار است و متقاضیان زیادی هم دارد. پس از گذشت ۱۱ قرن از عنوان نمودن که دیابت دو نوع است دیابت شناسان طب جدید پس از تحقیقاتی به این نتیجه رسیده اند که دیابت جوانان با پیران فرق دارد. ولی هم چنان درمان هر دو نوع دیابت در کشور ما همان استفاده از قرص قند و انسولین است.
حال استفاده از روشهای درمانی رازی چه منافعی برای بیماران دیابتی دارد؟ روش درمانی رازی برای هر دو نوع دیابت عبارت از پیشگیری معالجه و جلوگیری از برگشت بیماریست تمامی داروهای درمانی در هر سه مرحله درمان طبق اصول و مبانی درمان سنتی و درمانگران ایرانی است و منافعی بجز برای بیمار برای کسی یا کسان دیگر ندارد. ولی استفاده از روش درمانی استفاده از قرص ضد قند و تزریق زیر جلدی انسولین و درمان بیماری زنجیره ای ناشی از این درمان منافع سرشاری با توجه به انبوه این بیماران برای خیلی کسها دارد. شخصی که اولین قرص ضد قند را طبق آزمایشات متعدد نوش جان می‌کند تازه کمند را بر دور کمر خود بسته این کمند مرتب کشیده می‌شود که منتظر بیماریهای بعدی باشد که امروزه بر همگان آشکار است.
علت این موضوع چیست؟ بریدن از تاریخ گذشتگان و وصل شدن به فرهنگ بیگانگان.
۸- چه دلایلی دانشمندان طب سنتی ارائه می‌دهند که بیماری دیابت نتیجه مزاج گرم یا سرد کلیتین می‌باشد. ۱-۸ در طب جدید ثابت شده وقتیکه ذخیره ویتامین c غده فوق کلیوی کم شود این غده شروع می‌کند به قند سازی قند خون بالا می‌رود. غده فوق کلیوی دو غده هستند به شکل کلاه ناپلئون بالای کلیه‌ها در طب سنتی غده‌های فوق الذکر و کلیه‌ها با هم در نظر داشتند و مزاج هر دو گرمِ تر است.
مزاج کلیه‌ها و غده‌ها و مزاج دیابتیهای زیر ۴۰ سال گرم است اگر چنانچه کسانی در این سنین قرار دارند و مزاج آنها گرمِ تر یا گرمِ خشک می‌باشد در حالت عادی و سلامتی در حال اعتدال مزاج است اگر چنانچه در این شرایط از اغذیه و اشربه گرم تر یا خشک نظیر چربیهای حیوانی و مواد پروتئینی و میوه‌های وقوی و شیرینیجات و تحرک کمی داشته باشند و در هوا و مکانهای گرم زندگی کنند به سوء مزاج گرم مبتلا می‌گردند. امروزه ثابت شده که این گونه مواد غذایی نیروزا و طبیعت آنها گرم تر یا خشک هستند و دارای ویتامین E و A می‌باشند. بر اثر چنین رژیم غذایی ذخیره ویتامین C در غدد فوق کلیوی کاهش پیدا می‌کردند و بیماری دیانیطس در بدن بیمار ایجاد می‌شود. قدما طب سنتی اصلاً نمی‌دانستند ویتامین C چیست درمان پیشگیری یا درمان بر حسب مزاج در بدن این نوع بیماران در گیاهان دارویی و مواد غذایی بهره می‌بردند که خاصیت سرد و خشک یا تر و قابض هستند مثل گلنار فارسی صمغ عربی زرشک سیاه آبگیری که مزه آنها ترش هستند امروزه ثابت شده که این گونه گیاهان دارویی سرشار از ویتامین C است در نتیجه ذخیره ویتامین C غدد فوق کلیوی جبران شده و مزاج کلیتین و غدد فوق کلیه به حد اعتدال بر می‌گشت و بیماری خوب می‌شد.
۲-۸ درج این مطلب چندان ارتباطی به بند ۸ ندارد ولی از نظر اینکه کسانیکه بیماری دیابت دارند و با افرادیکه آمادگی ابتلا به این بیماری را دارند دانستن آن برای آنها مفید است. در طب جدید جهت درمان و جلوگیری از درد داروهای کورتنی از جمله استخوانی داخل پوستی کاربرد دارد. این داروها ضمن بالا بردن قند خون عوارضی دارد از طرفی مصرف آنها اجتناب نا پذیر است لذا در طب سنتی صمغها و گیاهانی وجود دارد که بر حسب مزاج به جای داروهای کورتنی مورد استفاده قرار بگیرد و عوارض هم ندارد.
ضمناً در زمانهای قدیم روشهایی نظیر مالش درمانی مشت و مال وجود داشته که ضمن بر طرف کردن درد بجای داروهای کورتنی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این مشت و مال چیان و مالش دهندگان بدون اینکه بدانند چه می‌کنند نقاطی را در بدن روی آنها کار می‌کردند که امروزه ثابت شده تحریک این نقاط کورتن طبیعی در بدن تولید می‌کند. ۳-۸ گلوکز گلوکز از تجزیه مواد قندی و نشاسته ای وارد خون می‌شود. گلوکز دارای مزاج گرم و تر مثل مزاج خون است و بهترین سوخت بدن انسان است مصرف گلوکز شادی آور و ضد خلط سوداست خلط سودا غم و اندوه در بدن ایجاد می‌کند. گلوکز در بدن با حرارت بطئی می‌شود و حرارت غریزی تولید می‌کند.
تا زمانیکه این چراغ روشن است انسان زنده و حیات دارد وقتیکه این چراغ خاموش شود روح از کالبد بی جان جسم جدا می‌شود و در فضا قرار می‌گیرد و انسان بدرود حیات می‌گوید. گلوکز غذای سلولهای مغز است. ذخیره گلیکوژن در بدن محدود است فقط برای چند ساعت بدن انسان نرسیدن گلوکز را می‌تواند جبران کند اگر مواد قندی و نشاسته ای مصرف نشود بدن انسان از مواد چربی و مواد سفیده ای توسط غدد فوق کلیوی با کمک کبد گلوکز می‌سازد و به این عمل فیزیولوژی سنتز گلوکز می‌گویند که احتیاج به خوردن آب است.
۴-۸ یکی از عوارض دیابت به خصوص دیابت بالای چهل سال دیابت پیران ضعیف شدن قوه باه است. طبق تحقیقات طب جدید رابطه قوای تناسلی با غدد فوق کلیوی و هورمون کورتیکو استروئید است اطباء سنتی جهت برطرف کردن این نقیصه که از نظر طب سنتی بسیار با اهمیت است و تاثیر بسیار بدی روی بیماران از نظر روحی و روانی می‌گذارد داروهای قوه باه و باد انگیز در ماهیچه‌های قضیب اضافه می‌کردند.
از طرفی داروهای قوه باه تقویت کننده مراکز مغزی است که بعدا خواهیم گفت که مراکز مغزی در درمان دیابت نقش بسزایی دارد لذا درمان به این طریق از نظر روحی و روانی تاثیر خود را می‌گذارد و هم از نظر بالا بردن قوای مغزی و هم از نظر قوه باه. ۵-۸ در طب سنتی علت هر بیماری را مشروط به معرفت ما بر منشا و علل آن است.
اگر منشا و علل آن آشکار باشد نحوه درمان مشخص است در مجموع می‌بایست از علل چهار گانه مادی فاعلی صوری تمامی یا عامی کمک گرفت که نتیجه حاصل شود.
در بیماری دیابت شرح علل چهار گانه بدین شرح می‌باشد : الف : علل مادی در این بیماری کم شدن ذخیره ویتامین C در غدد فوق کلیوی است. ب : علت فاعلی ترشحات گوناگون غدد مترشحه داخلی هیپوفیز صفراوی تیروئید پاراتیروئید تیموس جنسی کلیوی لوزالمعده و کبد است که اختلالی در ترشح این غدد به وجود می‌آید هم چنین نقصانی در قوه دافعه بدن که نتیجه یبوست است با مشارکت غدد لنفاوی به وجود می‌آید که قبلا موجب سخت شدن غشاء سلول‌هاست که ممکن است بر اثر زیاد خوردن چربیهای سنگین اشباع شده و نخوردن چربیهای اشباع نشده باشد. پ : علت صوری آن سوء مزاج گرم یا سرد کلیه‌هاست.
۶-۸ طبق اعتقاد قدمای طب سنتی سوء تغذیه و عادت در غذاهای چرب سنگین خانواده‌ها که بیشتر به این بیماری مبتلا می‌گردند خانواده‌هایی هستند که زیاد می‌خورند و قوت غالب آنها گوشت و مواد پروتئینی و روغنهای حیوانی است بیماری دیابت بیشتر است.
۷-۸ موضوعی که اینک می‌آید در ماهنامه پزشکی وزارت بهداشت به چاپ رسیده : در آمریکا شخصی به بیماری سرطان لوزالمعده مبتلا می‌شود پزشکان مجبور شدند لوزالمعده این شخص را بردارند و فکر می‌کردند این بیمار جهت ادامه حیات روزانه مقدار زیادی انسولین باید مصرف کند تا زنده بماند تا قند خون کنترل شود. با کمال تعجب دریافتند این شخص روزانه ۲۰ واحد سپس ۱۰ واحد و پس از مدتی اصلا نیازی به استفاده از انسولین ندارد.
پس در بررسیها متوجه شدند که بیماری دیابت نتیجه اختلال درتحریک مراکز مغزی ایجاد می‌شود. شایان ذکر است ابن سینا در درمان دیانیطس از گیاهان دارویی و صمغهای گیاهی نام می‌برد که برای تقویت مغز نیز به کار می‌رود و در ایجاد روح و روان سالم تاثیر می‌گذارد پس روح و روان در تنظیم قند خون موثر هستند. بیمارانی که به این بیماری مبتلا هستند و مرتبا قند خونشان را کنترل می‌کنند خودشان می‌گویند بر اثر استرس و عصبانی شدن خود به خود قند خون بالا می‌رود بدون اینکه مواد قندی و نشاسته ای مصرف کرده باشند. ۹- چه فاکتورهایی دانشمندان طب سنتی در پیشگیری درمان و جلوگیری از برگشت بیماری دیابت در نظر می‌گرفتند؟ ۱-۹ اولین فاکتور روح و روان بیمار بود. در طب سنتی اولین فاکتور در سنجش سلامتی یا بیماری و درمان رابطه روح بیمار با جسم اوست.
در حالیکه در طب جدید بنا به اعتقاد بنیانگذاران این طب هیچ رابطه ای در درمان بین جسم و روح وجود ندارد حال بررسی می‌کنیم از نظر ابن سینا روح چیست؟ روح نیروی ناشی از ماده است روح مانند یک جسم مادی از بخش لطیف اخلاط منشا می‌گیرد. به وسیله عروق خونی حمل توسط هوا تصفیه سرد می‌شود روح به عنوان یک انرژی به صورت حرارت غریزی ظاهر می‌شود. پس روح از بخش لطیف اخلاط اربعه خون صفرا بلغم سودا به وجود می‌آید. اخلاط اربعه از مواد غذایی به وجود می‌آید در نتیجه روح سالم پاکیزه دور میزند روی سته ضروریه هوا آب غذا پوشاک مسکن غرائز جنسی اگر هر چه طبیعی تر باشد انسان سالمتر و ابتلا به بیماریها کمتر و هرچه غیر طبیعی تر باشد بیماریها بیشتر. ۲-۹ فاکتور دوم یبوست است. یبوست در طب سنتی احتباس می‌گویند به معنی تخلیه موادی زائدکه باید به صورت طبیعی تخلیه شود لیکن از تخلیه سر باز میزند یبوست تنها کار کردن معده نیست انسان در طول زندگی نیاز به خوردن غذا در صورت ابتلا به بیماری نیاز به دارو دارد بخش کوچکی از این مواد عصاره گیری می‌شود و جذب بدن می‌شود درصد بالایی به صورت مواد زائد می‌بایستی به صورت طبیعی در بدن تخلیه شود. تخلیه این مواد زائد وظیفه قوه دافعه هر اندام و اجزاء آنهاست اگر این قوه بتواند وظیفه اش را به نحو احسن انجام ندهد مواد زائد رسوب می‌کند مواد طبیعی رسوباتش آسانتر قابل دفع است. به دلیل اینکه مواد طبیعی هم جنس بدن انسان است مواد غیر طبیعی هم جنس بدن نیست که داروی شیمیایی از این نوع هستند و رسوبات آنها سخت تر به وسیله قوه دافعه دفع می‌شود و اینکه می‌گویند داروی شیمیایی عوارض دارد یکی از علل آن همین رسوبات است. وقتیکه این رسوبات در هر اندامی و اجزاء آنها باقی ماند موجب کم کاری و نیستی آن اندامها و اجزاء آنها می‌گردد. ۹ علت درباره یبوست در کتب طب سنتی ذکر شه که تعدادی ارثی است و تعدادی عارضی. یک راه در مجموع برای دفع این رسوبات در بدن از ایام بسیار دور مرسوم بوده که نتیجه خوبی داده که عبارت بود اول نرم کردن این رسوبات خوردن جوشانده‌هایی بر حسب مزاج و مدت خوردن آنها نیز متفاوت بود.
دوم خوردن مسهلاتی بر حسب مزاج که این رسوبات از بدن دفع شود در مجموع پاکسازی بدن از فضولات و مواد زائد در بسیاری از بیماریها با همین پاکسازی اندامها و اجزاء آنها به حالت طبیعی در می‌آمدند و بیماریها مرتفع می‌شدند.
پس از پاکسازی نوبت خوردن داروی مورد نظر می‌رسید. یکی از عللی که در بسیاری از موارد چه داروی شیمیایی و گیاهی روی بیماران نتیجه بخش نیست وجود همین رسوبات در بدن است که دارو با رسوبات ترکیب می‌شود در نتیجه این ترکیب دارو هم ضایع می‌شود. چه بسا وقتیکه عمل رسوب زدایی در بیماران دیابتی به نحو شایسته انجام گیرد و رسوبات موجود در اثر خوردن قرص‌های ضد قند در سلولهای به تا لوزالمعده پاکسازی شود مجددا این سلولها به حالت طبیعی باز گردند و ترشح هورمون انسولین از سر گرفته شود این عمل پاکسازی که ضرری ندارد. از آثار خوب این پاکسازی در بدن هر بیماری یک احساس سبکی و شادی روح در بیمار ایجاد می‌شود و امید به زندگی و درمان بالا می‌رود. ۳-۹ فاکتور سوم توجه به غدد درون ریز است. با توجه به نظریات دانشمندان اروپا در اوایل قرن بیستم که کلیه بیماریها نتیجه اختلال در ترشحات غدد درون ریز و سلسله اعصاب نباتی می‌باشد. دانشمندان طب سنتی در قرن‌ها پیش پیوسته در درمان هر بیماری از جمله دیانیطس را به تنظیم کردن ترشحات این غدد اهمیت زیادی قائل بودند. ترشحات این غدد که نام آنها قبلا ذکر شد مثل حلقه‌های زنجیر به هم پیوسته اند. هر گونه نقصی در ترشح هر کدام از این غدد روی بقیه همچنین در اختلال مزاج کل بدن اثر گذار می‌باشد. وقتیکه ترشح یک غده کم یا زیاد می‌شود از حالت طبیعی خارج می‌شود و جهت درمان از خارج از بدن به وسیله یک ماده غیر طبیعی بجای ترشح طبیعی مواد غیر طبیعی که با بدن انسان غیر هم جنس می‌باشد وارد حلقه زنجیر ترشحات شویم در طول این مدت تعادل این غدد بهم می‌خورد و روی ترشحات سایر غدد اثر می‌گذارد
و این موضوع یکی دیگر از علل عوارضات داروهای شیمیایی را به اثبات می‌رساند. ۴-۹ توجه به مراکز مغزی چهارمین فاکتور درمان در بیماری دیانیطس است. قبلا آمد که نقش سلسله اعصاب نباتی و گزارش ماهنامه وزارت بهداشت و نظر ابن سینا درباره کاربرد صمغ هائیکه به تناسب مزاج بیمار در درمان دیانیطس بکار می‌رود.
به خصوص در دیانیطس هائیکه در سنین بالا دیابت پیران از ۴۰ سال به بالا چون مدتها داروئیکه این اشخاص مصرف می‌کردند مزاج آنها سرد و خشک یا تر بوده و مزاج کل بدن این گونه بیماران کلا در این سنین سرد است نتیجه همین سردیها یخ گرایی بدن بیمار می‌شود که عوارضی نظیر ضعف هضم روده خسته شدن یبوست گاز و نفخ و تنبلی کم حوصلگی ضعف قوه باه غلظت خون و عوارض دیگر پیوسته مد نظر درمانگران طب قدیم بوده که برای آنها هم راه چاره ای داشته اند. ۵-۹ فاکتور پنجم بالا بردن توان جسمی بیماران دیانیطس یکی دیگر از فاکتورهای درمان بوده. در مجموع با این ۵ فاکتور به درمان پیشگیری و جلوگیری از برگشت بیماری دیابت می‌رسند. علت اصلی بیماری که سوء مزاج سرد یا گرم کلیه بود برطرف می‌کردند. در حقیقت این نوع روش درمانی مبارزه با علت است نه با معلول. ۱۰- فاکتورهایی که طب شیمیایی در درمان جانشینی دیابت انجام می‌دهد کدام می‌باشد. ۱-۱۰ بطوریکه در کتب مرجع در طب شیمیایی درباره بیماری دیابت آمده این بیماری درمان ندارد. فقط درمان جانشینی دارد از طرفی برگشت به عقب هم نداد. در مورد پیشگیری هم تدابیری دارد که بیشتر جنبه تغذیه ای دارد که مواد قندی و نشاسته ای مصرف نشود ورزش کردن کم غذا خوردن ضمناً کسانیکه ژن بیماری دیابت در خانواده آنها ارثی است ابتلا به بیماری دیابت اجتناب نا پذیر است. علت بیماری را در سلولهای به تا لوزالمعده می‌دانند که به تدریج از ترشح هورمون انسولین سر باز می‌زنند. درمان از این طریق مبارزه با معلول است به علت به وجود آمدن دیابت توجهی ندارد. ۲-۱۰ علت اینکه بیماران دیابتی در هر مرحله درمان جانشینی به مرحله بعدی که پیشرفت بیماری است می‌رسند چیست؟ چون روش درمان مبارزه با معلول است و به ریشه بیماری و علت آن توجهی نمی‌شود به تدریج علت رشد پیدا می‌کند مبارزه با معلول به تدریج اثر خودش را از دست می‌دهد و مراحل بعدی آشکار تر می‌شود.
سرانجام بیمار به مرحله نهایی می‌رسد. شایان ذکر است از ابتدای قرن نوزدهم تا کنون اگر همین روش درمانی با انسولین نبود و این خدمات ارزنده دانشمندان طب جدید و فداکاری پزشکان هم نبود به علت جدا شدن هم وطنان از فرهنگ نیاکان و اجدادیشان این بیماری تلفات زیادی می‌گرفت که واقعا فاجعه بود.
۱۲- روش درمان دیانیتی طبق طب سنتی چگونه بوده است؟
۱-۱۲ روش درمانی در سه مرحله انجام می‌گرفته: الف پیش گیری ب درمان ت جلوگیری از برگشت بیماری روش پیشگیری از بیماریها اولین درس ابن سینا در تعریف طب سنتی پایداری سلامت بدن انسان است همگان به خصوص خواص علم پزشکی این درس اول پذیرفته اند که پیشگیری بهتر از درمان است اصولا همه بیماریها از جمله دیابت هیچ وقت ناگهانی و بدون علائم اولیه ظاهر نمی‌گردند. در مرحله علائم اولیه اگر بیماران اطلاعاتی داشته باشند و یا به موقع به مطلعین مراجعه کنند در همین مرحله می‌توانند جلوی بسیاری از فجایع آینده را بگیرند. اصولا خیلی به ندرت اتفاق می‌افتد که دیابت در سنین بالا سراغ افراد بیاید معمولا این بیماری از نوجوانی اخیرا که در کودکی و جوانی یعنی زیر چهل سال گریبان گیر افراد می‌شود ولی دارای علائم اولیه است ای علائم عبارتند از: ۱) عطش زیاد ۲) گرم شدن بدن به خصوص اندرون آدمی به خصوص در شکم در ناحیه لوزالمعده، عقب معده، خود معده ۳) عرق کردن که انسان را وادار به آب خورن می‌کند. علت در این مرحله علائم اولیه دو موضوع است: الف یا ژنتیکی است که ژن دیابت در بدن دارد فعال می‌شود. ب یا بر اثر عدم رعایت سته ضروریه طبیعی که عبارت از در هوای گرم زندگی کردن و فعالیت داشتن، استفاده از غذاهای پر چرب، روغنهای حیوانی اشباع نشده، گوشت زیاد پرچرب، غذا خورن زیاد، ورزش نکردن، استفاده از پوشاک گرم، استفاده از مواد قندی مصنوعی مثل شیرینیجات. مورد دوم که معلوم است به دست خود شخص است که اراده داشته باشد و اینگونه کارها را نکند مورد اول موضوع ژن است این کلمه ژن به تازگی از خارج وارد فرهنگ ما شده است به جای کلمه ژن در طب سنتی وراثت می‌گفتند منظور تخم یا ریشه یا رگه‌هایی بوده که به نیروی حیات معروف بوده. نحوه به وجود آمدن این نیروی حیات به عقیده قدمای طب قدیم این چنین است که وقتیکه اسپرم مرد با تخمک زن با هم می‌آمیزند نطفه آدمی به وجود در این ترکیب اول جرقه حیات زده می‌شود خصوصیات وراثتی زوجینی به این نطفه منتقل می‌شود و نیروی حیات یعنی گفته جدیدیها ژن به وجود می‌آید روی نیروی حیات قرن‌ها از طریق طب قدیم تحقیقاتی در جهت چگونگی به حالت خفته نگهداشتگی رگه یا ریشه یا تخمها بد کار شده و در جهت فعال کردن این رگه یا ریشه یا تخمها خوب بر روش هائی وجود داشته این نیروی حیات در تمام اندامها و اجزای آنها و در کوچکترین ذرات بدن وجود دارد در مجموع همان کروموزومهاست در داخل سلولهای بدن. اعتقاد قدمای طب سنتی در خفته نگه داشتن ریشه یا رگه یا تخمها بر این بوده که اگر این‌ها را در مزاج اولیه و یا به قول طب جدید در سطح سلولی به حالت خفته یا همان پایداری نگه دارند چندان ضرری ندارد ولی اگر در مزاج اول به مزاج دوم برسد مهار کردن آنها بسیار مشکل و در مواردی غیر ممکن است در مورد ناقص الخلقه هم کاری نمی‌توانستند بکنند. حال اگر این رگه یا ریشه یا تخمها از پدر یا مادر یا یکی از نسلهای قدیمی کسی به فردی یا اولادی منتقل با آنها منتقل شده باشد اگر خوب باشد مشکلی نیست و اگر ریشه یا رگه یا تخمها بد هم باشد در جهت فعال شدن احتیاج به بستر مناسب دارد که در بدن آن شخص آن بستر آماده باشد. به عقیده قدما طب سنتی که بستر را خود آن شخص جهت فعال شدن آن تخم‌های بد آماده می‌کنند. آن بستر چیست؟ عدم رعایت سته ضروریه طبیعی که توسط همان شخص ایجاد می‌شود و روشی که قدمای طب سنتی جهت مهار کردن و خفته نگه داشتن تخم‌های بد بکار می‌بردند باز از طریق رعایت سته ضروریه طبیعی بوده که در اثر این رعایت فردی روح خوب پاداش می‌یابد و می‌شود مایه اولیه نیروی حیات و جهت می‌دهد به این نیرو سمت و سو نیکی و خوبی. امروزه از همین گفته ابن سینا در بسیاری از کشورهای پیشرفته کسانی که مرتکب جرائم سنگین جنائی می‌شوند زیر ۴۰ سال با استفاده از سته ضروریه طبیعی دوباره به جامعه برمی گردانند و این افراد تا آخر عمرشان هرگز مجددا دست به ارتکاب جرائم خیلی نمی‌زنند و در خدمت جامعه قرار می‌گیرند برعکس کشورهایی که قوانین آنها اعتقاد به کیفر دارد. پس نتیجه می‌گیریم که ژن یا ریشه در هر حال قابل هدایت و کنترل است حتی در مرحله مزاج ثانویه بر جسب تئوری مزاج نوجوانان و جوانان تا زیر ۴۰ سال مزاج آنها به ترتیب گرمِ تر خونی و گرمِ خشک صفراوی است و پیشگیری به دو صورت انجام می‌گرفت: شایان ذکر است که خیلی کم اتفاق می‌افتد که بالای چهل سال دیابت سراغ انسانها بیاید. الف پیشگیری در مزاجهای خونی. ب پیشگیری در مزاجهای صفراوی. ۱- علائم آمادگیهای افرادی که در مزاج خونی دیانیطس دارند چگونه است؟ خصوصیات خونی مزاجهای درحالت طبیعی بدین صورت می‌باشد در حالت اعتدال خونی مزاجها را دموی مزاج و به زبان خارجی sanguine می‌گویند. رنگ صورت و بدن آنها سرخ و با کمی قرمز رنگ است قوی زورمند و زنده دل خوش رو خوش برخورد با تحرک زیاد خون پیوسته در طلب بهترین هستند افسرده نیستند اعتماد به نفس دارند ولی اگر این حد اعتدال مزاج خونی از حد اعتدال خارج شود تبدیل به عدم اعتدال برسد و به نسبت خارج شدن ا c اعتدال این عوارض در بدن ایجاد می‌شود. شخص مبتلا احساس سنگینی می‌کند بیخ چشمها سر و گیجگاه او سنگینی می‌کند حرارت بدن بالا می‌رود پس از غذا خوردن خمیازه به شخص دست می‌دهد خواب سنگینی و دیرپا و تیرگی حواس پیدا می‌کند بدن بدون رنج کشیدن همیشه خسته است در دهان طعم شیرین غیر عادی دارد زبانش سرخ می‌شود دملها و جوش‌هایی در بدن و دهان بیمار به وجود می‌آید خون به سهولت از مواضع بدن وی از مقعد بینی لثه‌ها بیرون می‌آید در خواب چیزهای سرخرنگ مثل آتش گرفتگی می‌بیند خونش غلیظ می‌شود. علائم ذکر شده در بالا مقدمه ابتلا به بیماریهای متعددی است که ناشی از غلبه خون است امکان دارد یک یا چند از این علائم در شخصی که آمادگی ابتلا به به بیماری دیانیطس همراه به سه علائم ذکر شده قبلی (عطش زیاد، گرم شدن بدن، عرق کردن) به وجود آید که استناد اطبا سنتی بوده درمان‌ها یا پیش گیری را شروع می‌کردند. این علائم ظاهری بودند و در زمانی مورد تصمیم گیری قرار می‌گرفتند که مثل امروزه آزمایشگاه‌های تشخیص طبی وجود نداشته ولی در حال حاضر با توجه به وجود چنین آزمایشگاه‌هایی و علم جدید تشخیص به راحتی پزشکان می‌توانند بالارفتن قند را تشخیص بدهند. پس در آگاهی از بالا رفتن قند خون قدما طب سنتی پیش گیری را اول جلوگیری از عطش و آب خوردن شروع می‌کردند. حالا فلسفه طب سنتی بر این اساس یعنی جلوگیری از آب زیاد خوردن چه بوده که پایه اولین مبارزه قرار می‌گرفته؟ فلسفه خوردن آب از مسیر کلیه‌ها شروع می‌شد تا به کبد از آنجا به معده سپس نیاز به آب از خارج. قدما طب سنتی معتقد بودند آب خالی خوردن تنها جلوی پیشگیری را نمی‌کند بلکه هرچه شخص آماده به دیانیطس آب خالی بخورد زودتر به این بیماری مبتلا می‌گردد. امروزه ثابت شده از طریق علم جدید آب خالی توانایی عبور از سلولهای بدن اشخاصی که بر اثر خوردن چربیهای اشباع شده گوشت مواد پروتئینی، قندهای غیرطبیعی که سفت سخت شده مشکل است و نمی‌تواند عمل پاک سازی داخل سلول را انجام دهد. آب میوه جات موافق مزاج است که می‌تواند به داخل سلولها وارد شود و عمل پاکسازی سلولها را انجام دهد آب میوه جات موافق مزاج معتدل در این پیش گیری به دیانیطس میوه جاتی هستند دارای مزاج سرد و خشک یا اینکه مزه آنها ترش یا گس یا بی مزه است امروزه علم گیاه شناسی به همه ثابت کرده که این گونه میوه جات سرشار از ویتامین C است آب اینگونه میوه جات در این حالت چند کار با هم انجام می‌دهد اول اینکه جلوی عطش را می‌گیرد،
دوم از جدار سلولها عبور می‌کند و عمل پاکسازی داخل سلول را انجام می‌دهد، سوم ذخیره وینامین C غده فوق کلیوی را بالا می‌برد در نتیجه جلوگیری از بالارفتن قند خون می‌شود در نتیجه عمل پیشگیری انجام می‌گیرد این آب میوه جات عبارت بودند از : آب زرشک، آب لیمو، آب گشنیز، کدو، خیار، کرفس، شلغم، آلبالو، آلو، گوجه درختی، هویج، هلو، خاکشیر با آب لیمو، آب پرتقال، به، زرد آلو، انار، طالبی، توت فرنگی، ازگیل، تمشک و خلاصه کلیه آب میوه جات سرد تر، از جمله تمبر هندی و تمبر کجرات. میوه جات استفاده از میوه‌های ذکر شده در بالا، گردو ۳ دانه در روز، بادام ۵ دانه، فندق ۵ دانه، غذاها، سوپ‌ها، آش‌های ترش آش آبغوره، گشنیز، گل سرخ، ثمرگراست آش آلوچه، جو. در مجموع حالت ترشی گسی داشته باشد همراه با برنج حبوبات مثل عدس لوبیا نخود خورشتها انواع خورشتها فقط بدن چربی حیوانی با گوشت کم یا سماق و ترشیجات کباب‌ها از گوشت گوسفند، گوساله، مرغ بدون چربی با سماق و ترشیجات.
پرهیز از غذاهای چرب و روغنی، گوشتهای کنسروی و روغنی و خامه ای شیرینیجات با قند مصنوعی و کم غذا خوردن یا به دفعات غذا خوردن زیاد تاکید شده.
یک نکته در این هست که ترشیجاتی که با سرکه طبیعی که از انگور درست می‌شود مورد نظر است اخیرا به علت گران تمام شدن تهیه سرکه طبیعی از انگور سرکه از ملاس چغندر که ارزان تر است تهیه می‌کنند درست است که هر دو سرکه چه از سرکه انگور و هم سرکه ملاس چغندر تهیه می‌شود فرمول آنها یکی است ولی سرکه تهیه شده از انگور قند را پایین می‌آورد ولی سرکه تهیه شده از ملاس چغندر قند را بالا می‌برد.
ورزش، نرمش، پیاده روی تحرک داشتنی، به خصوص شنا در پیش گیری بسیار موثر است زندگی در مکانهای خنک.
تا اینجا ذکر رژیم غذایی به عقیده قدمای طب سنتی بود درباره پیش گیری به دیانیطس بود جهت هر دو گروه ژنتیکی‌ها دوم عارضی در نظر می‌گرفتند. ب درمان دیابتی هائی که در حال حاضر مبتلا به این بیماری هستند درمانهای قدیم چگونه بود؟ این بیماران به دو دسته تقسیم می‌شوند.
اول کسانیکه قرص مصرف می‌کنند.
دوم کسانیکه هورمون انسولین تزریق می‌کنند. اول کسانیکه قرص مصرف می‌کنند آن دو اصل دیابت جوانان پیران در مورد این گونه بیماران باید رعایت شود قبلا آن دیابتی‌هایی که قرص مصرف می‌کنند سلولهای به تا لوزالمعده کار می‌کنند و انسولینی تولید می‌کنند ولی به آن مقدار نیست که بتواند قند خون را پایین بیاورد این کمبود به نسبت مورد نیاز توسط پزشک معالج تعیین می‌شود حال اگر قرار باشد که قند خون به وسیله استفاده از قرص ادامه پیدا کند طبق تعریف سلامتی در طب سنتی این افراد در سلامت کامل نیستند به مرور زمان چون با علت مبارزه نمی‌شود معلول باید تقویت گردد یعنی تعداد قرص را بالا برد تا مقصود که کنترل قند خون است حاصل شود. قرص ضد قند خون از مواد غیرطبیعی ساخته می‌شود با ورود مواد غیرطبیعی به بدن به تدریج روی سایر اندامها اثر می‌گذارد از طرفی به جای درمان سلولها به تا لوزالمعده به تدریج کم کارتر می شودند تا جایی می‌رسد که اصلا سلولها از کار می‌افتد و به مرحله تزریق زیر جلدی انسولین می‌رسد.
با توجه به سیر بیماری از عدم جلوگیری، خوردن قرص تا تزریق هورمون انسولین و طبق کتب جدید که آمده است بیماری دیابت درمان ندارد فقط درمان خانه نشینی است سرانجام بیماران دیابتی رسیدن به مرحله تنهایی امریست اجتناب ناپذیر علت آنهم قبلا آمد مبارزه با معلول بدون توجه کردن به علت. ولی براساس عقاید قدما طب سنتی بدن مکانیک خودش است وقتی که اندامی از اعتدال خارج شد امکان این هست که با در اختیار قرار دادن ابزار لازم درمانی آن اندام مجددا به اعتدال برگردد یعنی در حقیقت مبارزه با علت.
پس در طب سنتی اگر بیماری از هر نوع باشد هم پیشگیری دارد هم عقب گرد به شرط اینکه بیماری به حدی نرسیده باشد که توانایی در انجام وظیفه اندام را باطل کرده باشد در آن موقع است که به تدریج قوه تعدیه را از دست می‌دهد و می‌میرد. ولی جای بحث اینجاست بیمارانی که اکنون قرص مصرف می‌کنند در گذشته چگونه درمان می‌شدند و یا جوگیری از پیشرفت می‌کردند این گونه بیماران مثل تعاریف قبل به دو دسته جوانان و پیران از نظر سنتی تقسیم بندی می‌شدند و از نظر مزاجی نوجوانان و جوانان به صفراوی و خونی و پیران نیز سوداوی و بلغمی مزاجی تقسیم بندی می‌شوند. مشخصات خونی مزاجها قبلا آمده اینک مشخصات صفراوی مزاج ها. صفراوی مزاجها را به زبان خارجی Cholerie فزونی صفرا گویند. مشخصات این افراد در حالت طبیعی عبارت است از آتشی مزاجی تحریک پذیری زیادی دارند رنگ پوست و چشمهای آنها زرد لیمویی کم رنگ لاغری اندام عصبانی می‌باشند.
در این حالت هیچ گونه صفرای اضافی در بدن این افراد وجود ندارد و کاملا مزاج در حالت اعتدال است ولی اگر صفرای موجود در بدن از این حد اعتدال عبور کند و غلبه صفرا در بدن به وجود آید این علائم در بیمار به وجود می‌آید : رنگ پوست و چشمها زرد می‌شود دهانش تلخ و زبانش زبر و خشک می‌گردد در بینی احساس خشکی می‌کند از هوای سرد لذت می‌برد بسیار تشنه می‌گردد حرکات تنفسی اش تند می‌گردد علاقه اش به طعام کم می‌گردد حالش به می‌خورد و استفراغ زرد و سبز بیرون می‌دهد حالت سوزنده مطبوع بر پوست و حالت فراتر مانند فرو کردن سوزن در بدن احساس می‌کند این بیماران در خواب آتش و گواره های زرد می‌بینند اصولا چیزهایی که زرد رنگ نیستند در نظر آنها زرد رنگ جلوه می‌کند.
این حالات می‌تواند منشا بسیاری از بیماریها در بدن باشد از جمله موجب بیماری دیانیطس یا دیابت که امروزه با آزمایش بالینی مشخص می‌گردد که قرص ضد قند مصرف می‌کنند. درمان خونی مزاجها و صفراوی مزاجها که زیر چهل سال می‌باشند و دارای دو نوع مشخصات ذکر شده بودند بدین صورت است رژیم غذایی جلوگیری از هم چینی جلوگیری از پیش روی بیماری که از قرص ضد قند به تزریق نرسد همان رژیم پیش گیری است که قبلا گفته شد.
درمان بر اساس ۵ اصل دیانیطس روح یبوست، غدد درون ریز، توجه به مراکز مغزی، بالا بردن توان جسمی بر حسب مزاج انجام می‌گرفته. در زمانهای قبل از کشف هورمون انسولین در سال ۱۹۲۲ میلادی که از لوزالمعده خوک بدست آوردند که این کشف ادامه تحقیقات سوپولف پزشک روسی بود که از غده لوزالمعده گوساله را برای اولین بار انسولین جهت درمان بیماری قند با موفقیت بکار برد کشف شد.
کسانیکه به این بیماری مبتلا بودند یک نوع روش پیشگیری و درمان وجود داشت که اگر امروزه یک تطبیقی میان بیماران دیابتی فعلی و دیانیطس آن زمان داده شود به این نتیجه می‌رسیم که دیابتیهای امروزه به علت استفاده زیاد از قرص‌های ضد قند و استقاده سالیان دراز از انسولین سرد مزاجی دیابتیهای امروزی خیلی بیشتر از زمان قبل از کشف انسولین است و این سرد مزاجی که ایجاد سوء مزاج کلیه‌ها و غدد فوق کلیوی گردیده عوارض بیشتری در مبتلایان نظیر چشمی کلیه‌ها اندامهای انتهایی ایجاد می‌کند به دلیل اینکه این سرد مزاجی که نتیجه آن رسوب خلط سودا و بلعم در داخل رگ‌هاست که ایجاد انسداد در حوضچه‌های کلیه‌ها به اصطلاح امروزی کالیبس های کلیه‌ها و رگ‌های داخل چشم و در مویرگها اندامهای انتهایی نظیر شصت پا می‌کند و علائم اولیه آن خواب کم خوب هضم نشدن غذا در دستگاه گوارش زود خسته شدن و کم حوصله ای و ضعف قوه باه اینگونه بیماران است به محض اینکه اینگونه بیماران از قندهای طبیعی مثل آب هویج و یا کمی عسل طبیعی ناشتا و یا گیاهان داروئی که قند دارند مثل کندور و خوراکی بهره می‌برند مشاهده می‌شود که اغلب این علائم از بین می‌روند. پس نتیجه می‌گیریم که جلوگیری از پیشرفت بیماری دیابت و درمان آنها در سنین بالا متفاوت است با پیش گیری و درمان بیماران دیابتی زیر ۴۰ سال. رژیم غذایی بیماران دیابتی بالای چهل سال کلا می‌بایستی در مواردی باشد با مزاج گرم تر و یا خشک و از طرفی توان جسمی اینگونه بیماران بایستی بالا رود.
درمان بر اساس ۵ اصل درمانی دیابت بر حسب مزاج استوار است. اگر همین روش درمانی و پیش گیری برحسب اعتقاد قدما طب سنتی معمول گردد منافع بسیار زیادی برای جامعه دارد در مرحله اول با پیشگیری به تعداد دیابتیها زیاد نمی‌شود و در مراحل بعدی جلوگیری از پیشرفت بیماری و عده زیادی هم که واقعا اعتقادی بر روشهای طب سنتی داشته باشند درمان می‌شوند خیلی ساده رژیم غذایی از خود بیمار تجویز گیاهاه دارویی بر اساس ۵ اصل درمان با درمانگران طب سنتی نتیجه درمان یا پیش گیری با پزشکان متخصص.
حال چرا نوع گیاهان داروئی برده نمی‌شود به این دلیل است که بسیاری از این گیاهان داروئی از نظر طب جدید قند دارند در حالیکه چون عقاید طب جدید و سنتی در به اره بهره مندی از قند طبیعی اختلاف نظر وجود دارد که اولین عامل درمانی روح بیماران آزرده می‌شود و درمان به خوبی انجام نمی‌گیرد این است که نتیجه را در پروسه درمان بعهده آزمایشهائیکه توسط پزشکان جدید می‌گیرند واگذار می‌شود که در صورت مثبت بودن راه درمانی ادامه پیدا کند. در خاتمه مطالبی که در ۱۲ مورد آمد خلاصه ای بود از نحوه پیش گیری، درمان، جلوگیری از برگشت بیماری دیانیطس در زمانهای قدیم به خصوص قبل از کشف انسولین بوده.